In de gangen van de Europese Commissie voeren de grote nationale loterijen, verenigd onder invloedrijke koepels zoals de European Lotteries Association (EL), een strategische offensief om het toekomstige regelgevingskader van de sector te beïnvloeden. Hun doel? Een model behouden dat de publieke kassen vult en zich tegelijk onderscheidt van particuliere exploitanten die als buiten controle worden beschouwd.
De zwaargewichten van de sector op de eerste lijn
Camelot in het Verenigd Koninkrijk, de Française des Jeux in Frankrijk of Lottomatica in Italië: deze giganten belichamen de kracht van de sector. Samen genereren ze jaarlijks miljarden euro’s aan inkomsten, waarvan een deel scholen, ziekenhuizen of culturele programma’s financiert.
In Brussel handelen de loterijen niet versnipperd. Allianties spelen een sleutelrol. De EL bijvoorbeeld verenigt meer dan 70 nationale operatoren en vermenigvuldigt gezamenlijke campagnes: publicatie van rapporten, organisatie van conferenties, of het opstellen van standpunten die rechtstreeks aan Europese beleidsmakers worden overhandigd.
Maar ze innoveren ook. Sommige recente campagnes betrekken rechtstreeks partner-NGO’s of gemeenten die profiteren van de loterijinkomsten. Aantonen dat elke ingezette euro wordt omgezet in studiebeurzen of sportinfrastructuur is een krachtig argument tegenover critici.
Deze acties willen de sociale en economische waarde van loterijen aantonen, maar ook het zogenaamde gevaar van ongeoorloofde operatoren counteren. De boodschap is duidelijk: zonder een gunstig kader zou de legale markt verzwakken, en daarmee de financiering van tal van publieke projecten.
De regelgevende kwesties op tafel
De Europese Commissie bereidt nieuwe richtlijnen voor om de gokregels binnen de lidstaten te harmoniseren. Drie thema’s domineren de debatten:
- verantwoordelijkheid in de bescherming van spelers;
- harmonisering van gokvergunningen;
- fiscaliteit toegepast op sectorinkomsten.
Hoewel het officiële doel is consumenten beter te beschermen en een eerlijke markt te garanderen, vrezen de loterijen een uniformering die hun nationale specificiteiten negeert.
De wind van verzet
Consumentenverenigingen en groepen tegen gokverslaving blijven niet stil. Volgens een recent onderzoek vindt bijna 65% van de Europeanen dat de gokregelgeving moet worden aangescherpt om spelers beter te beschermen.
NGO’s en collectieven zoals Gamblers Anonymous hekelen een systeem dat de meest kwetsbaren treft. Critici wijzen er met name op dat huishoudens met lage inkomens proportioneel meer aan loterijtickets uitgeven dan rijkere groepen, waardoor bestaande sociale ongelijkheden verergeren.
De geschiedenis van de Europese loterijen in Brussel illustreert het delicate evenwicht tussen economische belangen, maatschappelijke verantwoordelijkheid en publieke regulering. Enerzijds claimen ze hun rol in de financiering van sociale projecten; anderzijds krijgen ze kritiek op hun werkelijke impact op kwetsbare bevolkingsgroepen.