Het idee om kernproeven opnieuw op te starten in de woestijn van Nevada, op enkele uren van Las Vegas, is recent opnieuw opgedoken in het Amerikaanse politieke debat. De regering van Donald Trump had tijdens zijn mandaat overwogen om het testprogramma op de Nevada National Security Site opnieuw te activeren.
Een plek vol geschiedenis
De Nevada National Security Site, vroeger bekend als de Nevada Test Site, ligt ongeveer 105 kilometer ten noordwesten van Las Vegas. Hier vonden het merendeel van de Amerikaanse kernproeven op eigen bodem plaats tussen 1951 en 1992.
In die periode onderging Las Vegas een grote transformatie. In de jaren 1930 en 1940 had de stad zich al gevestigd als een grote entertainmentbestemming, maar de lokale Kamer van Koophandel wilde nog verder gaan en Las Vegas uitbouwen tot de wereldhoofdstad van het spektakel. Toen de eerste kernproeven begonnen, zagen ze dat als een ideale gelegenheid om het unieke karakter van de stad nog sterker te benadrukken.
Zo ontstond een merkwaardige combinatie van spektakel en atoomdreiging. Amper enkele dagen na de eerste explosie, op 27 januari 1951, verspreidden hotels op de Strip mededelingen met de tijdstippen van de proeven, zodat bezoekers hun ochtenden en avonden konden plannen. Er werden speciale evenementen georganiseerd, zogenaamde Dawn Bomb Parties, op de daken van casino’s, waar men cocktails met veelzeggende namen zoals Atomic Sunrise dronk terwijl men wachtte tot een nucleaire paddenstoelwolk aan de horizon verscheen.
Deze mise-en-scène van het atoom botste echter al snel op de werkelijkheid. Begin jaren 1960 begonnen bewoners van nabijgelegen regio’s melding te maken van misvormingen bij dieren, brandwonden op vee en een toename van ernstige ziekten. Het bewustzijn van de gevaren van radioactieve fall-out groeide in de publieke opinie.
In 1963 maakte het Verdrag inzake gedeeltelijke kernstop een einde aan atmosferische explosies. De site in Nevada bleef ondergrondse proeven uitvoeren tot 1992, maar de tijd waarin men explosies kon zien vanaf de bars van de Strip, behoort nu tot het verleden.
Een politieke wil die verdeelt
Het idee om kernproeven te hervatten past volgens de regering-Trump in een strategische context. Het zou moeten aantonen dat de Verenigde Staten hun militaire capaciteit kunnen waarborgen tegenover Rusland en China, die ervan worden beschuldigd gelijkaardige proeven uit te voeren of voor te bereiden.
Voor veel verantwoordelijken in Nevada was deze strategische rechtvaardiging echter onvoldoende. Meteen na de aankondiging spraken lokale verkozenen, zowel democraten als republikeinen, zich uit tegen het voorstel. Hun boodschap was duidelijk: Nevada heeft al een te hoge prijs betaald. Daarbovenop zijn experts het erover eens dat de Verenigde Staten nu beschikken over geavanceerde simulatietechnologieën die de betrouwbaarheid van het nucleair arsenaal kunnen waarborgen zonder ondergrondse of atmosferische detonaties.
De gouverneur van Nevada, Steve Sisolak, verklaarde zich fel gekant tegen elke hervatting van de proeven en wees op de blijvende gevolgen voor de volksgezondheid voor eerdere generaties. Volgens hem zou terugkeren naar deze periode betekenen dat de staat een hoofdstuk opnieuw beleeft dat hij nog steeds probeert af te sluiten.
De senatoren Catherine Cortez Masto en Jacky Rosen hebben het project eveneens veroordeeld en benadrukt dat geen enkele militaire reden opweegt tegen het risico voor de bevolking.
Ook de lokale economie, sterk afhankelijk van toerisme, toont zich bezorgd. Las Vegas werkt al jaren aan een modern en veilig imago. Het vooruitzicht van een actieve kernproefzone in de buurt zou deze fragiele reputatie kunnen schaden en de toeristische aantrekkingskracht verminderen.
Conclusie
Het vooruitzicht van een terugkeer naar kernproeven nabij Las Vegas houdt de geschiedenis opnieuw voor de spiegel. Het benadrukt de delicate balans tussen nationale veiligheid en verantwoordelijkheid tegenover de bevolking. De reactie van Nevada was duidelijk, sterk en eensgezind: de herinneringen aan dit gebied, de nog zichtbare littekens en de blijvende risico’s mogen niet genegeerd worden.