Aan het begin van een al felverwacht NBA-seizoen is het niet een sportief wonder dat de aandacht trekt, maar een gerechtelijke storm. Arrestaties, verontrustende beschuldigingen en ongeziene vragen over de integriteit van de sport: het federale onderzoek veroorzaakt een schokgolf in de wereld van het Amerikaanse basketbal.
De bliksem-arrestatie: Rozier, Billups en Jones in opspraak
Alles begint op een donderdagochtend, wanneer de FBI gerichte arrestaties uitvoert van drie prominente figuren uit de NBA: speler Terry Rozier, coach Chauncey Billups en voormalig speler en trainer Damon Jones. Deze arrestaties kaderen in twee afzonderlijke maar nauw verbonden federale dossiers — het ene rond spot-fixing (gerichte manipulatie van specifieke momenten in een wedstrijd), het andere rond vervalste pokerspelen, volgens de aanklagers.
Rozier wordt er met name van beschuldigd interne wedstrijdbeslissingen te hebben doorgespeeld aan gokkers, met suggesties over “under/over”-statistieken. Hij zou zelfs een blessure hebben geveinsd om tijdig vervangen te worden en zo zijn persoonlijke cijfers te beïnvloeden. De procureur beweert ook dat hij een kompaan enkele honderdduizenden dollars zou hebben betaald, afkomstig uit gokwinsten. Zijn verdediging houdt vol dat hij zelf geen gokker was. De rechtbank zal over zijn onschuld moeten oordelen.
Billups wordt in beide delen van de zaak genoemd. Hij zou banden hebben met een illegaal pokernetwerk waarin spelers werden bedrogen via tafels uitgerust met röntgenstralen en speciale lenzen om gemarkeerde kaarten te herkennen. Volgens de aanklacht zou hij bovendien teamselecties hebben doorgespeeld aan gokkers tijdens zijn periode als coach, wat waardevolle aanwijzingen opleverde. Billups ontkent de aantijgingen krachtig en verklaart nooit te hebben gegokt of gevoelige informatie te hebben gedeeld.
Jones ten slotte zou zijn relatie met spelers hebben uitgebuit om niet-openbare gegevens over hun beschikbaarheid te verkopen — onder meer door tegen de Lakers te wedden wanneer hij wist dat LeBron James wegens blessure zou ontbreken. Hij is eveneens betrokken bij de vervalste pokerspelen, waarin slachtoffers sinds 2019 minstens 7 miljoen dollar zouden hebben verloren.
Tussen weddenschappen en technologie: de methodes van het schandaal
Wat dit schandaal bijzonder verontrustend maakt, is de technologische component. Onderzoekers stellen dat bij bepaalde vervalste pokersessies tafels werden gebruikt met röntgenapparatuur waarmee men de kaarten kon zien, evenals optische lenzen die onzichtbare markeringen zichtbaar maakten. Deze technieken zouden de spelen systematisch hebben vervalst ten gunste van de organisatoren. Billups en Jones worden ervan beschuldigd hun bekendheid te hebben gebruikt om spelers naar dit illegale circuit te lokken.
In het basketbalgedeelte is de werkwijze minder spectaculair, maar minstens even ernstig: het gaat om prop bets (weddenschappen op specifieke statistieken) die beïnvloedbaar zijn via interne informatie — bijvoorbeeld of een speler wel of niet zal spelen, of hij vroegtijdig vervangen wordt. Zulke kennis biedt een aanzienlijk voordeel aan wie erop gokt.
De vertakkingen: maffia, federale netwerken, institutionele risico’s
Alsof de beschuldigingen nog niet zwaar genoeg waren, krijgt de zaak een duistere dimensie wanneer aanklagers verwijzen naar banden met maffiafamilies en georganiseerde misdaadnetwerken. Onder de verdachten bevinden zich niet alleen spelers of coaches, maar ook invloedrijke organisaties die aan de basis zouden liggen van het hele schema. Het federale dossier strekt zich uit over elf staten, met in totaal 34 arrestaties en een inzet van tientallen miljoenen dollars.
Het onderzoek toont ook de zorgwekkende vermenging van sport en grootschalig gokken. Sinds de gereguleerde openstelling van de gokmarkten is de grens tussen integriteit en misbruik poreus geworden — een zwakte die door winstzuchtigen wordt uitgebuit. Voor de NBA rijst zo de vraag hoe prop bets moeten worden gecontroleerd, hoe communicatie kan worden gemonitord en hoe neutraliteit van scheidsrechters en spelers kan worden gewaarborgd. Onvermijdelijke stappen als de liga haar geloofwaardigheid wil behouden.
Dit schandaal is niet zonder precedent. In 2023 werd speler Jontay Porter levenslang uitgesloten nadat hij had toegegeven zijn statistieken te hebben gemanipuleerd voor weddenschappen. Sommige gokaccounts uit de Porter-zaak blijken gelinkt aan dezelfde netwerken als die van Rozier.
Gevolgen en mogelijke scenario’s
In de onmiddellijke nasleep heeft de NBA drastische maatregelen genomen. Rozier en Billups werden door de liga geschorst en onderworpen aan beperkende voorwaarden — inlevering van paspoort, reisverbod en verbod op gokactiviteiten. Ze worden aangeklaagd voor samenzwering tot elektronische fraude en witwaspraktijken, elk met een maximumstraf van twintig jaar gevangenis. Hun verdediging kondigt een juridische strijd aan: Billups houdt vol nooit te hebben gegokt of vertrouwelijke informatie te hebben gedeeld.
Maar los van de hoofdrolspelers staat vooral de reputatie van de liga op het spel. Voor veel waarnemers legt de zaak structurele tekortkomingen bloot: hoe prop bets te controleren, hoe illegale invloeden te beperken, en hoe ethische normen te garanderen in een omgeving waar gokken alomtegenwoordig is.
Als er gerechtelijke veroordelingen volgen, zullen sportieve sancties erbij komen: levenslange schorsingen, intrekking van titels, verbod op toegang tot NBA-infrastructuren. Voor de fans is de schok ook moreel: de zekerheid dat een wedstrijd op gelijke voet wordt gespeeld, wankelt.