De voorzitter van de Kansspelcommissie, Magali Clavie, heeft zojuist een waarschuwing gelanceerd die klinkt als een nationaal alarmsignaal. Achter een sector waarin dagelijks honderdduizenden mensen spelen, schuilt een zorgwekkende realiteit, gekenmerkt door een explosie van online gokken, een wildgroei aan illegale operatoren en een schrijnend gebrek aan middelen.
“We kunnen niet blijven doorgaan alsof we in de prehistorie leven!”
Wanneer Magali Clavie de huidige situatie beschrijft, laat haar toon geen ruimte voor twijfel.
“We kunnen niet blijven doorgaan alsof we in de prehistorie leven!” vertrouwt ze toe, verwijzend naar een verouderde wetgeving en een duidelijk tekort aan personeel.
De Commissie telt vandaag 32 voltijdsequivalenten, terwijl het laatste federale plan 57 posten voorzag. Het verschil is enorm. En vergeleken met andere Europese landen wordt dat verschil ronduit duizelingwekkend: Nederland beschikt over een team van 200 mensen.
Clavie benadrukt dat deze structurele kwetsbaarheid spelers rechtstreeks in gevaar brengt. Het gebrek aan personeel, gecombineerd met steeds meer taken, dwingt de regulator om per prioriteit te werken in plaats van de hele sector te kunnen dekken.
Steeds zeldzamere controles: een groeiende kwetsbaarheid
De toename van speelzalen, casino’s, maar vooral de spectaculaire groei van online gokken hebben de opdracht zo goed als onmogelijk gemaakt.
“We kunnen niet meer alle krantenwinkels controleren waar gokterminals staan. We kunnen niet overal tegelijk zijn, in alle casino’s…”
De Commissie moet zich voortaan baseren op gerichte actieplannen, waarbij haar interventies beperkt blijven tot als prioritair beschouwde zones. En in die context blijven twee assen onaantastbaar:
- De naleving van de EPIS-lijst, waarin uitgesloten spelers zijn opgenomen.
- De controle van de vereiste minimumleeftijd.
Maar al de rest kan niet meer correct worden opgevolgd. Resultaat: er ontstaat een opening waarin illegale operatoren zich met verontrustend gemak nestelen.
De onzichtbare plaag van illegale sites
In de wereld van online gokken ontwikkelt het illegale aanbod zich aan een alarmerende snelheid. De gevaren zijn talrijk. Eerst en vooral is er het gebrek aan garanties: winsten worden niet altijd uitbetaald en de gedupeerde speler heeft geen enkel verhaal. Vervolgens is er de totale afwezigheid van bescherming. Een speler met schulden of iemand die op de uitsluitingslijst staat, kan er probleemloos terecht zonder dat iemand zich afvraagt naar zijn financiële of psychologische toestand. De illegale operator controleert noch leeftijd, noch identiteit, noch kwetsbaarheid. Die afwezigheid van controle bevordert ook witwaspraktijken, aangezien de gebruikelijke verificaties ontbreken.
Voor Clavie bestaat een deel van de oplossing erin de zichtbaarheid van deze illegale sites te verminderen. Ze zegt het duidelijk: “Deze illegale sites doen enorm veel gesponsorde reclame op sociale media: het is verboden, maar het zet hen in de kijker en geeft hen een schijn van legitimiteit.”
Die strategie is bijzonder doeltreffend. Spelers, vaak beginners of slecht geïnformeerd, kunnen denken dat ze met een vergunde site te maken hebben. En aangezien legale operatoren het verbod op gesponsorde reclame respecteren, worden ze bijna onzichtbaar in vergelijking.
Gelukkig beschikt de Commissie over een rechtstreeks kanaal met Meta om deze sponsoringen te laten verwijderen. Het cijfer illustreert de omvang van het fenomeen: 7000 meldingen zijn dit jaar verstuurd enkel om deze illegale advertenties te doen stopzetten.
Maar de strijd lijkt op een kat-en-muisspel. Zodra een site wordt gemeld, duikt er meteen een andere op. De beruchte zwarte lijst, die al ongeveer 700 platforms telt, blijft groeien.
Ondanks deze illegale concurrentie bestaat er wél een sterke, strikt gereguleerde legale markt. België telt bijna 80 operatoren met een officiële licentie, onderworpen aan regelmatige controles of gebaseerd op klachten van spelers.
De cijfers tonen de omvang van de sector:
- 600.000 actieve online spelersaccounts,
- 150.000 dagelijkse online spelers,
- 12.000 fysieke spelers (casino’s en speelzalen),
- 1,7 miljard euro jaarlijkse omzet.
De regering Arizona voor haar verantwoordelijkheid
Het vooruitzicht op een versterking van het personeelsbestand lijkt echter onzeker, in een context waarin de regering Arizona een strikt besparingsbeleid voert.
De Commissie wordt gefinancierd door een fonds dat wordt gespijsd door de operatoren zelf. De financiële middelen zijn dus aanwezig. De echte blokkade ligt elders: de afhankelijkheid van de FOD Justitie voor aanwervingen, een dienst die al overbelast is.
Toch staat er een belangrijke verandering op til. Vanaf januari komt de Commissie onder het gezag van de FOD Economie. Een overdracht waarvan Clavie hoopt dat die doorslaggevend zal zijn.
De conclusie van Magali Clavie is duidelijk: zonder versterking zal het systeem blijven afbrokkelen. De toename van operatoren, de explosie van online gokken, de kwetsbaarheid van de meest fragiele spelers, de wendbaarheid van illegale sites en de nieuwe ontwijktechnologieën dreigen de capaciteit van de regulator definitief te overstijgen.