Verslaving aan online kansspelen is voor veel spelers een realiteit, verergerd door de gemakkelijke toegang tot online casino’s die 24/7 open zijn. Maar wat zit er achter deze woorden? In dit artikel verkennen we de oorzaken, symptomen en behandelingen van deze afhankelijkheid, met een focus op de hulp die u in België kunt krijgen.
Verslaving, of afhankelijkheid, aan online kansspelen is een vorm van gedragsverslaving die erkend wordt door de geestelijke gezondheidsautoriteiten. Ze uit zich in een verlies van controle, dwangmatig gedrag en het blijven gokken ondanks de negatieve gevolgen.
Gokverslaving bestaat waarschijnlijk al zo lang als er gespeeld wordt. Maar de explosie van online gokken en de gemakkelijke 24/7 toegang tot deze platforms hebben de verslavingsrisico’s verhoogd, vooral bij jongvolwassenen.
In tegenstelling tot fysieke casino’s, nemen goksites online sociale, geografische en zelfs tijdsbarrières weg, waardoor de kwetsbaarheid van spelers toeneemt.
Hersenmechanismen en risicofactoren
Gokken, net als drugs, activeert het beloningssysteem van de hersenen, wat dopamine vrijmaakt, een molecule die met plezier wordt geassocieerd. Men zegt dat dit het dopaminerge systeem van de hersenen activeert, wat onmiddellijk en intens plezier veroorzaakt.
Dit onmiddellijke en intense plezier versterkt beetje bij beetje het gokgedrag en creëert een vicieuze cirkel waarbij de speler voortdurend deze sensatie van plezier opzoekt.
Na verloop van tijd en bij herhaling worden de hersenen minder gevoelig, een fenomeen dat bekendstaat als “tolerantie”. Om opnieuw sterke gevoelens van plezier te ervaren, zal de speler geleidelijk de inzetten verhogen, meer spelen en grotere risico’s nemen.
Verschillende psychologische factoren verhogen eveneens het verslavingsrisico:
- Depressie, angst, laag zelfbeeld
- Zoeken naar controle of ontsnapping
- Behoefte aan sterke sensaties of impulsiviteit
Externe factoren zoals gerichte reclame, anonimiteit online of de gemakkelijke toegang via mobiel vergroten het risico nog meer.
Symptomen om te herkennen
Online gokverslaving uit zich in gedragsmatige en emotionele signalen:
- De behoefte om steeds langer en met meer geld te spelen
- Onvermogen om te stoppen ondanks pogingen
- Prikkelbaarheid of angst bij onderbreking
- Leugens over de tijd of het geld besteed aan gokken
- Schulden
- Sociaal isolement
- Verwaarlozing van verantwoordelijkheden
Volgens de Belgische gezondheidsautoriteiten moeten deze signalen de omgeving waarschuwen. De compulsieve speler gokt niet meer voor het simpele plezier. Hij of zij is mogelijk al in de verslaving terechtgekomen.
Gevolgen: verder dan de portemonnee
De gevolgen van gokverslaving zijn ernstig:
- Financieel: schulden, consumentenkredieten, persoonlijke ondergang
- Sociaal: familiale conflicten, isolement, echtscheiding
- Psychisch: angst, slapeloosheid, zelfmoordgedachten
De maatschappelijke kost is ook groot, met impact op gezondheidszorg, werkgelegenheid en sociale cohesie. Volgens een studie van Sciensano kunnen ernstige gevallen leiden tot crimineel gedrag om het gokken te financieren.
Preventie en beschikbare hulpmiddelen
Denkt u dat u een gokprobleem hebt? Hier zijn enkele tips en preventietools die u kunnen helpen:
- Doe de zelftest: Een zelftest is beschikbaar op de site Gokhulp; dit kan u al een idee geven van uw gedrag ten opzichte van gokken.
- Vraag hulp aan het personeel van uw favoriete casino: In België is het personeel van casino’s en de medewerkers van de klantendienst van online casino’s opgeleid in verantwoord spelen. U kunt met hen praten over uw moeilijkheden en zij kunnen u doorverwijzen naar de meest geschikte oplossing voor u.
- Vraag een pauze aan in het casino waar u speelt: Alle legale casino’s in België laten u toe uw account voor een kortere of langere periode te pauzeren, om zo uw gokdrang te verminderen.
- Sluit aan bij een praatgroep over gokken in uw buurt of ga naar websites zoals gokhulp.be, die online praatgroepen aanbieden.
- Schrijf u in op het EPIS-register voor vrijwillige zelfuitsluiting.
Het zorgtraject: er bestaan oplossingen
Verslaving kan effectief behandeld worden via gespecialiseerde begeleiding:
- Cognitieve gedragstherapie (CGT)
- Praatgroepen
- Medicamenteuze behandelingen: antidepressiva of impulsremmers in bepaalde gevallen
- Centra voor geestelijke gezondheidszorg of gespecialiseerde eenheden (bv. ziekenhuizen of vzw’s)
Hoe een naaste in moeilijkheden helpen?
Hebt u zelf geen gokprobleem, maar merkt u dat iemand in uw omgeving risicovol gedrag vertoont? Hier zijn enkele tips:
- Niet oordelen, maar oprechte bezorgdheid uiten
- Aanmoedigen om een professional te raadplegen (huisarts, psycholoog)
- Concrete hulpmiddelen aanreiken (links naar CJH, vzw’s, hulplijnen)
- Aanwezig blijven maar duidelijke grenzen stellen
- In laatste instantie kunt u die persoon inschrijven in het EPIS-register via de procedure “Aanvraag door een derde”
Een naaste kan een compulsieve speler niet in zijn plaats genezen, maar kan wel een essentiële schakel zijn in het herstelproces.