De gezondheid van publieke figuren is al lange tijd een onderwerp van interesse, maar de recente weddenschap op de gezondheid van paus Franciscus heeft ethische debatten aangewakkerd. Terwijl voorspellingsmarkten zoals Polymarket zich specialiseren in onwaarschijnlijke maar boeiende gebeurtenissen, roept deze weddenschap vragen op over de grenzen van entertainment en het respect voor de privacy van publieke persoonlijkheden.
Voorspellingsmarkten: een snelgroeiend fenomeen
Voorspellingsmarkten, waar gebruikers kunnen wedden op de uitkomst van bepaalde gebeurtenissen, kennen een opmerkelijke groei. Platforms zoals Polymarket en Kalshi bieden weddenschappen aan op uiteenlopende gebeurtenissen, van politieke verkiezingen tot meer onverwachte zaken, zoals de gezondheid van wereldleiders.
De weddenschap op de gezondheid van paus Franciscus, die momenteel 87 jaar oud is, werd gelanceerd op Polymarket. Op deze markt kunnen deelnemers inzetten op zijn toekomstige gezondheid en, specifieker, op de datum van zijn overlijden of de mogelijkheid van een aftreden om gezondheidsredenen. Hoewel dit soort weddenschappen al langer bestaat in andere domeinen, wordt het gevoeliger en controversiëler wanneer het gaat om religieuze figuren van het kaliber van de paus.
Twee voorspellingsplatforms, Kalshi en Polymarket, bevinden zich vaak in een grijze zone tussen financiële weddenschappen en voorspellingsinstrumenten. Ze hebben eerder al controversiële markten aangeboden:
- Kalshi bood een weddenschap aan over het juridische lot van Luigi Mangione, de vermoedelijke dader van de schietpartij op de CEO van UnitedHealth in New York. Gebruikers konden inzetten op de vraag of Mangione ter dood veroordeeld zou worden.
- Polymarket stond weddenschappen toe op de evolutie van bosbranden in Los Angeles, waarbij gebruikers konden speculeren op de trajecten en de intensiteit van de branden.
Een ethische kwestie
Critici van deze weddenschappen benadrukken het gebrek aan respect voor menselijke waardigheid en de privacy van betrokkenen. De religieuze status van de paus maakt de kwestie nog gevoeliger, omdat dit raakt aan de diepgewortelde overtuigingen van miljoenen mensen wereldwijd.
Zijn gokkers zich bewust van de impact van hun acties? Kan men entertainment echt loskoppelen van respect voor privacy? Wedplatforms hebben gereageerd door bepaalde categorieën van weddenschappen te beperken of door restricties in te voeren om moreel onaanvaardbare weddenschappen te vermijden.
De regulering van voorspellingsmarkten
Hoewel weddenschappen op de gezondheid van de paus schokkend kunnen lijken, passen ze in een bredere trend. Platforms zoals Polymarket hebben vaak strikte regulering weten te omzeilen, waardoor grijze zones ontstaan waar de grenzen moeilijk te bepalen zijn. De Commodity Futures Trading Commission in de Verenigde Staten heeft al eerder soortgelijke uitdagingen gehad met betrekking tot de regulering van deze markten. Hoewel sommige weddenschappen onschuldig lijken, schudden andere, zoals deze op de paus, de sociale en morele normen door elkaar.
De opkomst van deze markt roept een fundamentele vraag op: zullen deze platforms blijven groeien in zulke gevoelige domeinen, of zullen regelgevers en de samenleving strengere regels opleggen om dit soort weddenschappen te verbieden? De toekomst van voorspellingsmarkten blijft onzeker, maar dit fenomeen zou wel eens een voorbode kunnen zijn van wat we de komende jaren nog zullen zien.
De status van Polymarket in België
De Kansspelcommissie (KSC) heeft Polymarket op 30 januari 2025 op de zwarte lijst van illegale goksites geplaatst. Deze beslissing maakt deel uit van het strikte Belgische beleid om consumenten te beschermen en de online goksector te reguleren.
Een van de belangrijkste redenen voor dit verbod is het ontbreken van een officiële vergunning die Polymarket zou toestaan om legaal in België te opereren. Volgens de Belgische regelgeving moet elk platform dat kansspeldiensten aanbiedt een vergunning verkrijgen van de KSC. Aangezien Polymarket niet over deze vergunning beschikt, wordt haar activiteit als illegaal beschouwd op Belgisch grondgebied.
In november 2024 opende de Franse Autorité Nationale des Jeux (ANJ), de Franse kansspelregulator, een onderzoek naar Polymarket. Dit onderzoek heeft als doel om te beoordelen of Polymarket voldoet aan de Franse wetgeving inzake kansspelen.
De aandacht van de ANJ en de KSC werd gevestigd op Polymarket nadat een Franse handelaar, bekend onder het pseudoniem “Théo”, naar verluidt een winst van 85 miljoen dollar had behaald door in te zetten op de overwinning van Donald Trump bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2024. Deze aanzienlijke winst bracht de activiteiten van het platform onder de aandacht en deed vragen rijzen over de wettelijkheid ervan.