Didier Reynders zou onderzoek naar loterijgelden kunnen vermijden dankzij nieuwe AML van de EU
Voormalig Europees commissaris Didier Reynders staat centraal in een delicaat juridisch onderzoek in België. Hij wordt ervan verdacht de Nationale Loterij te hebben gebruikt om geld wit te wassen, een beschuldiging die vragen oproept over tekortkomingen in de Europese controlesystemen. Ironisch genoeg zou de nieuwe Europese wetgeving tegen het witwassen van geld, die in 2027 wordt verwacht, paradoxaal genoeg spelers als Reynders kunnen beschermen door nationale loterijen vrij te stellen van bepaalde strenge controles.
Een controversiële wet
De nieuwe antiwitwaswetgeving (AML) van de Europese Unie, die naar verwachting in 2027 in werking zal treden, is een ambitieuze hervorming gericht op het versterken van mechanismen om illegale geldstromen te bestrijden. Het vindt plaats in een context waarin witwasschandalen, waarbij vaak enorme bedragen betrokken zijn, de reputatie van verschillende lidstaten hebben aangetast. Eén specifieke bepaling, die laat is ingevoerd, geeft echter aanleiding tot bezorgdheid: de vrijstelling van nationale loterijen.
Het belangrijkste doel van de wetgeving is het moderniseren en harmoniseren van de antiwitwasregels in de 27 lidstaten. De definitieve tekst van deze verordening bevat een controversiële clausule die nationale loterijen classificeert als entiteiten met een laag risico op witwassen.
Mogelijke gevolgen
Door nationale loterijen te classificeren als entiteiten met een laag risico, zullen de lidstaten vrijstelling van bepaalde AML-verplichtingen kunnen aanvragen, onder voorbehoud van goedkeuring door de Europese Commissie. Deze vrijstellingen kunnen het volgende omvatten:
- Een vermindering van de meldplicht bij verdachte transacties.
- Een beperking van externe audits opgelegd aan loterijen.
- Minder monitoring van de financiële stromen die verband houden met de activiteiten van deze entiteiten.
Het was niet de Europese Commissie die deze vrijstelling in haar oorspronkelijke ontwerp voor 2021 had voorgesteld. Deze werd toegevoegd onder druk van bepaalde leden van het Europees Parlement, met name van lidstaten met economische belangen in hun nationale loterijen. De onderhandelingen over deze clausule waren tot eind 2023 gespannen, als gevolg van aanzienlijke verschillen tussen belanghebbenden.
Verontrustende timing
Het toeval tussen de invoering van de nieuwe wet en de Reynders-affaire is opvallend. Didier Reynders ontkent tijdens zijn mandaat enige invloed op de regelgeving of de Loterij, maar critici wijzen erop dat hij verantwoordelijk was voor de Europese Justitie toen de discussies over de wet gaande waren. Kan deze vrijstelling worden benut om de juridische risico’s waarmee hij wordt geconfronteerd te minimaliseren? Dit is de mening van sommigen die zich afvragen of deze wetgeving indirect de praktijken zou kunnen beschermen die momenteel worden onderzocht.
Hoewel de nieuwe antiwitwaswet wordt geprezen om zijn ambitie, zou de effectiviteit ervan door deze controverse in gevaar kunnen komen. Critici roepen op tot een herziening van deze vrijstellingen voordat de wetgeving van kracht wordt, om ervoor te zorgen dat alle entiteiten, inclusief nationale loterijen, worden onderworpen aan strenge en eerlijke controles.