Is Apple verantwoordelijk voor illegale loot boxes?
België heeft onlangs een zaak voor het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJ-EU) gebracht, waarin een cruciale vraag wordt gesteld over de verantwoordelijkheid van Apple. De zaak draait om de vraag of het platform van de App Store van Apple verantwoordelijk kan worden gehouden voor het hosten van games met loot boxes, die in België als illegale kansspelen worden beschouwd. De aanvraag volgt nadat een Belgische speler, de heer Ls, meer dan 67.000 euro heeft uitgegeven aan loot boxes in een mobiele game, Top War: Battle Game, toegankelijk via de App Store.
Het vertrekpunt: een speler, een enorme uitgave
Tussen januari en november 2021 heeft een Belgische consument een aanzienlijke schuld opgebouwd door loot boxes te kopen in een mobiele game. Deze willekeurige aankopen gaven hem virtuele items in het spel, maar leidden ook tot bezorgdheid. Volgens de Belgische wetgeving worden loot boxes, die op willekeur gebaseerd beloningen toekennen, beschouwd als kansspelen. De regulering hiervan vereist een licentie voor de operator, wat blijkbaar werd gemist bij de games die via de App Store van Apple toegankelijk zijn.
De heer Ls besloot daarom een klacht in te dienen tegen Apple, stellende dat het platform de distributie van games die de Belgische kansspelwetgeving overtreden niet zou moeten toestaan. Hij streeft naar schadevergoeding van het Amerikaanse bedrijf. Apple verdedigt echter zijn positie op basis van de Europese e-commerce richtlijn, die het bedrijf beschermt als een eenvoudig hostingplatform zonder verantwoordelijkheid voor de inhoud van de aangeboden apps.
De Europese richtlijn en de bescherming van Apple
De centrale juridische vraag draait om de interpretatie van de EU-richtlijn inzake elektronische handel, die in 2000 werd aangenomen. Deze richtlijn bepaalt dat aanbieders van diensten in de informatiemaatschappij, zoals Apple, niet verantwoordelijk zijn voor de inhoud die door gebruikers wordt gehost. De verdediging van Apple baseert zich echter op het idee dat kansspelactiviteiten van deze bescherming zijn uitgesloten. De advocaten van de heer Ls betwisten deze interpretatie en beweren dat kansspelen, inclusief loot boxes, onder de Europese wetgeving apart behandeld zouden moeten worden.
In antwoord op dit vraagstuk besloot de rechtbank van Antwerpen verschillende vragen voor te leggen aan het HvJ-EU. De vragen hebben met name betrekking op de definitie van kansspelactiviteiten binnen de richtlijn en de verantwoordelijkheid van downloadplatforms zoals de App Store met betrekking tot de aangeboden games.
Een breder vraagstuk: de impact op de Digital Services Act
Deze zaak kan ook gevolgen hebben voor de Digital Services Act (DSA), die in 2022 werd aangenomen ter vervanging van de e-commerce richtlijn. De DSA wijzigt en breidt de verantwoordelijkheidsprincipes voor digitale platforms uit. Platforms zoals de App Store moeten nu een meer proactieve rol spelen in het beheer van de inhoud die zij hosten.
Guillaume de Villegas, een gespecialiseerde advocaat, benadrukte dat de Europese Commissie lijkt te beschouwen dat digitale games op platforms zoals de App Store “informatie” zijn, wat Apple theoretisch zou kunnen beschermen tegen enige verantwoordelijkheid onder de bepalingen van de DSA. Echter, als het HvJ-EU anders oordeelt en bevestigt dat loot boxes kansspelen zijn, kan dit de wettelijke bescherming ter discussie stellen en gevolgen hebben voor de uitvoering van de DSA.
De positie van België: strikte regulering om spelers te beschermen
De zaak roept bredere vragen op over de regulering van loot boxes en mobiele games in het algemeen. In 2018 nam België strenge wetgeving aan om kansspelen te reguleren, waarbij games met ongereguleerde loot boxmechanismen verboden werden. In 2023 hebben verschillende andere Europese landen, waaronder het Verenigd Koninkrijk, soortgelijke richtlijnen ingevoerd. Het doel is om spelers, vooral jongeren, te beschermen tegen verslaving en buitensporige uitgaven.
België heeft al maatregelen genomen tegen bepaalde games door ze te kwalificeren als schendingen van de kansspelwetgeving. De huidige zaak kan dus verdergaande gevolgen hebben, niet alleen voor het specifieke geval van Apple, maar ook voor andere platforms die mobiele games aanbieden.
Een beslissing die de regulering van digitale platforms kan transformeren
De zaak tegen Apple kan een keerpunt betekenen in de regulering van loot boxes en digitale platforms in Europa. Het HvJ-EU zou, door te antwoorden op de vragen van de rechtbank van Antwerpen, niet alleen de verantwoordelijkheid van grote platforms zoals de App Store kunnen verduidelijken, maar ook een precedent kunnen stellen voor de toekomstige regulering van online kansspelen.
De belangen zijn groot, zowel voor spelers als voor bedrijven. Als het HvJ-EU loot boxes uitsluit van de bescherming onder de e-commerce richtlijn, zou dit andere landen kunnen aansporen om hun regelgeving te herzien en striktere controles in te voeren. België blijft in het bijzonder aandringen op strengere regels om consumenten te beschermen in dit snelgroeiende domein.