Krasloten: een risicovolle banaliteit?
•
15 jul 2025 •
Reading time: 3 minutes Ondanks hun populariteit en hun imago van onschuldig tijdverdrijf kunnen krasloten een toegangspoort vormen tot overmatig gokgedrag. Dat geldt des te meer wanneer ze zowel in verkooppunten als online worden gespeeld, of via krasbiljetten met hoge inzet. Dat blijkt uit een studie van de Concordia Universiteit (Montréal) in opdracht van de ANJ.
20 miljoen Fransen hebben in 2024 bijna 10,7 miljard euro ingezet op krasloten, volgens cijfers van de Autorité nationale des jeux (ANJ). Lange tijd werden deze spellen beschouwd als een onschuldige activiteit, maar vandaag staan ze in het vizier van de regulerende autoriteiten.
De basis van regelmatige krasloterijspelers is bijzonder breed en de praktijk is sterk ingeburgerd. Daarom vroeg de ANJ aan de Onderzoeksleerstoel Gokgedrag van de Concordia Universiteit in Montréal om een grondige wetenschappelijke studie uit te voeren over krasloten. Het doel? Over bewijsgegevens beschikken om dit aanbod beter te reguleren en preventieve maatregelen tegen risicovol gedrag te versterken.
Een rigoureuze studie
De studie werd uitgevoerd bij 5.019 actieve spelers. Ze is gebaseerd op een gemengde methodologie met een kwantitatieve enquête en focusgroepen. De onderzoekers analyseerden de profielen, gewoonten, risiconiveaus en psychologische drijfveren van kraslotspelers in Frankrijk.
De conclusie is duidelijk: bijna een derde van de kraslotspelers loopt een matig tot hoog risico om problematisch gedrag te ontwikkelen. En onder deze risicospelers heeft driekwart specifiek problemen met krasloten.
Verzwarende factor
De studie legt vooral de nadruk op het verhoogde risico verbonden aan multikanaalgebruik. Spelers die uitsluitend in fysieke verkooppunten spelen, vertonen de meest gematigde gedragingen. Daarentegen vertonen spelers die afwisselen tussen fysiek en digitaal, of vooral online spelen, hogere uitgaven, een hogere spelfrequentie en een verhoogd risiconiveau.
Bij online gokken leiden de permanente toegankelijkheid en het ongrijpbare karakter van inzetten tot minder remmingen, wat kan leiden tot excessief gedrag. Bij spelers met een hoog risico toont het onderzoek een bijzondere gevoeligheid voor mechanismen die lijken op die van gokautomaten of videospelletjes: geluidseffecten, visuele prikkels, autoplay of gamification.
De prijs van de krasbiljetten: een andere risicofactor
De aantrekkingskracht van krasloten berust op een subtiel evenwicht. Bij lage bedragen overheerst het speelse aspect. Bij hogere inzetten is het de belofte van grote winsten die spelers aanspreekt.
Krasbiljetten van €3 en meer vormen een kantelpunt. Vanaf dit bedrag wordt er vaker gespeeld, nemen de inzetten toe en verandert de perceptie van het spel. Terwijl krasloten van €2 of minder vaak worden gekocht als impulsaankopen (kleingeld, om af te ronden), worden tickets van €5 of €10 ervaren als echte financiële inzet, met een grotere winstverwachting en sterkere verliesaversie.
Verschillende profielen, gedeelde risico’s
Het profiel van de spelers varieert naargelang leeftijd, geslacht en kanaal. Mannen van 25 tot 44 jaar geven vaker de voorkeur aan hoge inzetten, vooral online. Vrouwen en senioren verkiezen dan weer goedkope biljetten in verkooppunten.
Maar ongeacht het profiel brengt de opeenstapeling van kleine inzetten of de herhaling van aankopen, vooral in een multikanaalcontext, een reëel risico op controleverlies met zich mee.
De invloed van reclame
Reclame en promoties spelen eveneens een centrale rol in de aanzet tot spelen. Een derde van de spelers erkent dat marketingcampagnes hun gedrag beïnvloeden. Dit aandeel stijgt aanzienlijk bij risicospelers, die zich aangetrokken voelen door nieuwigheden, hoop op winst of grote jackpots.
De dubbelzinnigheid van reclameboodschappen wordt ook aan de kaak gesteld. Volgens verschillende deelnemers wordt zelfs een FDJ-reclame zonder expliciete verwijzing naar krasloten opgevat als een impliciete uitnodiging om te spelen.
Een oproep tot actie voor de regulatoren
Voor de ANJ levert deze studie bewijs om haar regulerings- en preventiebeleid bij te sturen. De banaliteit van krasloten in de Franse samenleving, hun massale verspreiding en hun online beschikbaarheid vragen om verhoogde waakzaamheid.
Het beperken van gerichte reclame, het aanpassen van online spellen om hun verslavend karakter te verminderen, of het sensibiliseren van spelers over risicovolle inzetdrempels zijn enkele van de voorgestelde pistes.