Nederland roept Europa op om loot boxes te verbieden

Dirk Beljaarts, de Nederlandse minister van Economische Zaken, heeft opgeroepen tot een Europees verbod op loot boxes. Volgens hem kan alleen gecoördineerde actie op Europees niveau effectieve bescherming bieden tegen deze controversiële praktijken in videogames.

Praktijken die worden vergeleken met gokken

Loot boxes, de virtuele kisten die spelers in videogames kunnen kopen om willekeurige beloningen te krijgen, liggen al lange tijd onder vuur. Een UNICEF-rapport benadrukte onlangs de psychologische impact ervan, vooral op jonge gamers. Uit het onderzoek blijkt dat veel kinderen spijt hebben van de bedragen die ze hebben uitgegeven aan deze aankopen, die vaak als dwangmatig worden ervaren.

‘Deze mechanismen maken gebruik van psychologische tactieken die verwant zijn aan gokken,’ hekelde Dirk Beljaarts tijdens een parlementair debat.

De kritiek neemt toe en vergelijkt deze praktijken met gokken, waardoor sommige landen, zoals België, actie hebben ondernomen. België verbood loot boxes in 2018 door ze op te nemen in zijn gokwetten. Deze beslissing was gebaseerd op een brede definitie van gokken, waardoor effectieve regulering mogelijk werd. Als gevolg van deze beslissing werden games zoals Dragon Ball Z: Dokkan Battle en Lost Ark in België verboden.

Een complexe situatie in Nederland

In Nederland is de situatie delicater. Hoewel het probleem wordt erkend, beperkt het huidige wettelijke kader de mogelijkheden om actie te ondernemen.

‘Nederlandse gokwetten zijn te beperkend om loot boxes specifiek te verbieden zonder dat dit gevolgen heeft voor alle videogames.’ Dirk Beljaarts.

Deze moeilijkheid heeft tot een impasse geleid. In 2022 had Tweede Kamerlid Henri Bontenbal (CDA) al een landelijk verbod op loot boxes voorgesteld. De hervormingen om dit doel te bereiken bleken echter te complex.

Geconfronteerd met deze obstakels pleit Dirk Beljaarts nu voor een Europese oplossing. Volgens hem zou geharmoniseerde regelgeving in de hele EU gameontwikkelaars dwingen om hun praktijken op het hele continent aan te passen.

Een Europese oplossing: de Digital Fairness Act

De Nederlandse minister stelt voor om een verbod op loot boxes op te nemen in de Digital Fairness Act, een Europees wetsvoorstel om de consumentenbescherming te versterken. Deze tekst, die eind 2025 of begin 2026 wordt verwacht, zou een solide basis kunnen vormen voor het reguleren van deze praktijken.

‘Nationale regels zijn te gemakkelijk te omzeilen in een wereldwijde industrie als videogames. Europese regelgeving is essentieel om ongelijkheden te voorkomen die zowel consumenten als bedrijven schaden.’

De Digital Fairness Act zou gemeenschappelijke normen kunnen opleggen, waardoor loot boxes in de hele Europese Unie illegaal worden.

Een Europees verbod op loot boxes zou verschillende voordelen kunnen hebben:

• Gamers beschermen: Consumenten, vooral jongeren, zouden beter beschermd zijn tegen ongecontroleerde uitgaven.
• Dwangmatig gedrag verminderen: Door mechanismen te elimineren die psychologische vooroordelen uitbuiten, kan de videospellenindustrie haar imago verbeteren.
• Gestandaardiseerde regels: Gemeenschappelijke regels voorkomen verwarring bij bedrijven en consumenten en bevorderen een gezonde concurrentie.

Volgens Dirk Beljaarts moet Europa nu actie ondernemen, want elke dag zonder regelgeving is een dag waarop consumenten kwetsbaar blijven.

Groeiende bezorgdheid in andere landen

Deze zorg wordt gedeeld door veel andere landen, zoals Duitsland, waar de Gemeinsame Glücksspielbehörde der Länder (GGL) heeft opgeroepen tot nieuwe wetgeving om loot boxes te verbieden.

Of in het Verenigd Koninkrijk, waar studies aantonen dat de meerderheid van de meest winstgevende mobiele games niet voldoet aan de regels voor advertentietransparantie met betrekking tot deze systemen. Zoë Osmond, directeur van GambleAware, heeft al alarm geslagen. Ze waarschuwt tegen de standaardisering van gokachtige functies in games die gericht zijn op jongeren.

Hoewel er nog geen beslissing is genomen, zou de toekomst van loot boxes in Europa wel eens in de wacht kunnen staan.