Wanneer wordt gok gewoonte een verslaving? Het glijbaan-effect

Rick van Roij, auteur van “Kansloos“, columnist CasinoZorgplicht.nl en ervaringsdeskundige op persoonlijke titel, geeft inzicht in hoe je van een gok gewoonte naar verslaving doorschuift zonder dat je het door hebt. 

Als ervaringsdeskundige weet Rik het proces als geen ander weer te geven.

Het begon onschuldig

“Als je me jaren geleden had gevraagd of ik verslaafd was aan gokken, had ik nee gezegd. Sterker nog, ik had het waarschijnlijk weggewuifd met iets als: “Ik doe dat gewoon voor de lol, af en toe. Niks aan de hand.” En in het begin was het ook zo. Af en toe een weddenschap, een bezoekje aan het casino, gewoon wat spanning zoeken na een drukke week.”

Maar er gebeurde iets wat hij pas veel later kon benoemen: hij gewoonte veranderde. Wat eerst één keer per maand was, werd ineens elke week. Soms meerdere keren. En het ging niet alleen om het spelen zelf, maar om wat eronder lag – de drang, het moeten, het niet meer kunnen stoppen.

De glijbaan

“Voor mij voelde het als een glijbaan waar ik op zat zonder het door te hebben. Je begint bovenaan – rechtop, nuchter, met overzicht. Maar elke keer dat je speelt, schuif je een stukje verder. En voor je het weet, heb je geen grip meer. Geen controle. Je blijft glijden, en elke poging om stil te staan mislukt omdat je onderuitgaat in je eigen vaart.”

Dat is voor Rick het moment waarop gokken een verslaving werd: toenhij niet meer speelde omdat hij het leuk vond, maar omdat hij moest. Omdat het de enige manier was waarop hij even niets voelde. Even geen stress, geen onrust. Gokken werd een manier om te verdoven.

De signalen die hij te laat zagt

“Achteraf gezien waren de signalen er allang. Ik begon te liegen over wanneer en hoeveel ik speelde. Ik werd nerveus als ik niet kon inloggen of als mijn saldo op was. Mijn stemming schommelde met mijn winst of verlies. En het ergste: ik ging mensen om me heen teleurstellen zonder het nog echt te voelen. Alles draaide om dat volgende spel, die volgende kans. Alles draaide om vluchten.”

Wanneer wordt het een verslaving?

Voor Rick het niet alleen om hoe vaak je speelt, maar vooral om waarom je speelt en wat het met je doet. Als je merkt dat je:

• steeds vaker denkt aan gokken, ook buiten het spel om;
• je stemming afhankelijk is van winnen of verliezen;
• liegt over je gedrag;
• financiële stress hebt, maar toch blijft doorgaan;
• of het gevoel hebt dat je niet meer speelt, maar moet spelen…

… dan zit je waarschijnlijk al ergens op die glijbaan. En het moeilijke is: hoe verder je glijdt, hoe moeilijker het is om nog omhoog te klimmen.

De keerzijde van stilte

Gokverslaving is een van de meest stille verslavingen. Er is geen alcoholgeur, geen lichamelijke sporen. Je kunt prima functioneren – aan de buitenkant. Maar vanbinnen ben je aan het kapotgaan. Dat maakt het zo gevaarlijk. En zo eenzaam.

“Ik heb die stilte jarenlang gevoed. Uit schaamte, uit angst voor oordeel. Tot het punt dat ik er zelf bijna onderdoor ging.”

Waarom hij zijn verhaal wél vertelt

“Ik vertel dit niet voor medelijden, maar voor herkenning. Omdat ik weet dat er mensen zijn die dit nu lezen en denken: “Shit… dit ben ik.” Of: “Dit klinkt als mijn partner, mijn kind, mijn collega. Mijn boodschap is simpel: je bent niet de enige. En je bent niet kansloos. Herstel begint bij eerlijk zijn – naar jezelf, naar anderen. Dat is moeilijk, dat snap ik als geen ander. Maar het is de enige manier om de glijbaan te verlaten. Om weer vaste grond onder je voeten te krijgen.”

Als je twijfelt of je gokgedrag nog “normaal” is, is dat al een belangrijk signaal. Wees eerlijk naar jezelf. 

“Vraag om hulp – en doe dat eerder dan ik deed. Want hoe langer je glijdt, hoe verder je valt. En onthoud: een verslaving maakt je niet zwak. Maar zwijgen houdt je gevangen.”