Raymond Aronds (voorzitter van SLICKS) uitte kritiek op het huidige gebruik van Cruks in het radioprogramma “Geld of je leven”. Aronds richtte zijn kritiek indirect op politici, aangezien zij verantwoordelijk zijn voor de manier waarop dit register functioneert.
Volgens de voorzitter zijn er tal van verbeterpunten. De Kansspelautoriteit is echter trots op wat er is bereikt dankzij de invoering van het Cruks-register. De visie van Raymond Aronds roept dan ook vragen op en vraagt om verder onderzoek.
Het doel en de werking van het Cruks-register
Cruks staat voor: Centraal Register Uitsluiting Kansspelen. Het doel is om spelers met een gokverslaving te verhinderen om te spelen. Dit register maakt deel uit van het preventiebeleid van de Kansspelautoriteit.
Iedereen die op de lijst staat, kan niet meer spelen in fysieke casino’s, wedkantoren of online. Spelers kunnen zich vrijwillig inschrijven in dit register om zichzelf te beschermen, maar opname kan ook opgelegd worden op verzoek van een vriend of familielid die melding maakt, of wanneer een gokaanbieder een aanvraag indient bij de Ksa.
De Kansspelautoriteit voert altijd eerst een onderzoek uit in plaats van meteen een verplichte registratie op te leggen. Zodra de Ksa de registratie goedkeurt, wordt de betreffende persoon voor zes maanden in het Cruks-register opgenomen.
In België bestaat een gelijkaardig systeem, gekend als EPIS (Excluded Persons Information System), waarin uitgesloten spelers worden verzameld.
Waar staat Stichting SLICKS voor?
SLICKS staat voor Stichting Landelijk Informatiecentrum Kansspel Spelers. Deze organisatie behartigt de belangen van gokkers en in het bijzonder kwetsbare spelers.
Als onafhankelijke stichting zetten zij zich in voor het voorkomen van gokproblemen via hun ervaring, beleidsexpertise, wetenschappelijke kennis en maatschappelijke betrokkenheid. Hulpverlening, ontwikkeling en bewustwording zijn de drie pijlers waarop SLICKS zich focust.
Wie is Raymond Aronds?
Raymond Aronds is niet alleen voorzitter, maar ook oprichter van Stichting SLICKS. Met zijn stichting wil hij een einde maken aan gokproblemen en dit onderwerp toegankelijk maken voor het brede publiek.
Als gedreven, ervaren professional beschikt hij over meer dan 40 jaar ervaring in de gokwereld. Door zijn persoonlijke ervaring (waaronder als gokverslaafde) te combineren met uitgebreide kennis van verslavingszorg, beleidsadvies en preventie, is hij erin geslaagd een krachtig platform op te bouwen. Aronds is ook oprichter van Gokcast, waar hij zich richt op podcasts en video’s in samenwerking met ervaringsdeskundigen, hulpverleners en beleidsmakers.
Radioprogramma “Geld of je leven” zoomt in op Cruks-register
In dit radioprogramma onderzoekt presentator Hans Versteeg hoe mensen hun geld verdienen en uitgeven, en wat de effecten van deze geldstromen zijn op de maatschappij.
De werking van het Cruks-register werd een gespreksonderwerp omdat het de grens van 100.000 registraties had overschreden. Raymond Aronds was te gast, samen met Marloes Derks (woordvoerder van de Ksa).
De uitzending begon met een vooraf opgenomen audiobericht van Michael van Dijk. Van Dijk is auteur van het boek “U heeft helaas niets gewonnen”. In dit boek deelt hij zijn verleden als gokverslaafde.
Aantal registraties in Cruks neemt toe
Nu bekend is geraakt dat het aantal registraties de 100.000 is gepasseerd, ziet Aronds dit vooral als een signaal dat gokproblemen in Nederland toenemen.
Aronds wijst op de legalisering van online gokken in oktober 2021 als verklaring voor deze significante stijging. Volgens hem zorgde dit voor een stroom van gokreclame, wat leidde tot een toename van gokverslaving.
In de uitzending werd echter nauwelijks besproken of het aantal Cruks-registraties ook werkelijk gekoppeld is aan een stijging van het aantal probleemgokkers. Toch wordt deze aanname tijdens de uitzending impliciet gemaakt.
De visie van de Kansspelautoriteit
De Kansspelautoriteit weersprak deze aanname expliciet in februari 2024. Franklin Neuteboom, projectleider en senior communicatieadviseur bij de Ksa, zag het steeds stijgende aantal mensen in Cruks als een succes van het systeem en dus niet als verklaring voor het toenemen van verslavingen.
Toen vorige week werd aangekondigd dat de 100.000ste registratie in Cruks was gedaan, reageerde vicevoorzitter Bernadette van Buchem dat de Kansspelautoriteit zich blijft inzetten voor nog meer bekendheid rond het Cruks-register.
Marloes Derks bevestigde in deze uitzending dat de Kansspelautoriteit trots is op wat het Cruks-register al heeft bereikt:
“Maar het is wel zo dat deze honderdduizend mensen absoluut baat hebben gehad bij het register. En die stemmen horen we ook echt uit die groep. En in die zin zijn we heel trots op wat we met het register hebben bereikt.”
Aronds stelt werking Cruks ter discussie
In deze uitzending stelde Aronds openlijk de doeltreffendheid van dit register in vraag. Hij wees op de beperkingen van het systeem en hoe eenvoudig het is om zich na zes maanden weer uit te schrijven.
En niet alle kansspelen vallen onder dit register, wat een bijkomende beperking van het systeem blootlegt. Auteur Michael van Dijk deelt deze visie wanneer hij terugblikt op hoe gemakkelijk hij na die zes maanden weer overal werd toegelaten als speler.
Marloes Derks wees op de wettelijke verplichting dat uitschrijving altijd mogelijk moet zijn na zes maanden. Ze gaf echter aan dat de Ksa een bedenktijd van acht dagen heeft ingevoerd om impulsieve uitschrijvingen tegen te gaan.
De politieke basis achter Cruks
De Ksa erkent dat Cruks niet geldt voor alle legale kansspelen. Dit maakt het mogelijk dat wie op de lijst staat toch krasloten kan kopen en op café op gokkasten kan spelen. Ook deelnemen aan sportweddenschappen via de TOTO Winkel blijft een optie.
Dit roept de vraag op in hoeverre Cruks mensen tot nu toe daadwerkelijk beschermd heeft. Volgens Marloes Derks is deze beperkte doeltreffendheid het gevolg van politieke beslissingen bij het ontwerp van het register.
Derks kon de vraag niet beantwoorden of de Ksa ook graag zou zien dat krasloten onder Cruks vallen. Ze benadrukte dat dit een politieke beslissing is.
Het radioprogramma bracht beide perspectieven samen (vanuit SLICKS en de Ksa) en legt zo de tekortkomingen bloot enerzijds en hoe politici anderzijds hierin beter zouden kunnen optreden indien ze zich hiervoor zouden inzetten.
Radioprogramma besteedde eerder aandacht aan gokken
Overigens is dit niet de eerste keer dat dit programma op NPO Radio 1 focust op (online) gokken. Zo kwamen al sponsorcontracten tussen gokbedrijven en voetbalclubs in Nederland aan bod.
CEO van Holland Casino Petra de Ruiter was te gast in augustus 2024. Petra de Ruiter kwam spreken over de moeilijke positie waarin het staatsbedrijf verkeerde toen de verhoging van de kansspelbelasting werd besproken.
In het programma werden ook onderwerpen behandeld zoals politiek en wetgeving rond gokken. Zo getuigde een journalist over zijn onderzoek naar de zorgplicht bij online casino’s.
Ook het onderwerp gokverslaving werd besproken. De situatie van een verslaafde gokker die onder invloed van cocaïne een groot geldbedrag verloor in een fysiek casino werd verder uitgediept.
Er blijft een gevaar van illegale aanbieders
Tegelijkertijd moet ook het volgende probleem aangepakt worden: namelijk dat illegale aanbieders eveneens verboden moeten worden aangezien zij aan geen enkele regelgeving onderworpen zijn en probleemspelers daar zonder belemmering kunnen blijven spelen.
Er is daar absoluut geen bescherming of toezicht. Een belangrijk punt is dat wie toch besluit te spelen op dergelijke websites ook het risico loopt op identiteitsfraude en onbetaalde winsten.Zolang illegale aanbieders niet volledig kunnen worden uitgebannen, blijft er altijd een mogelijkheid bestaan om buiten Cruks om te blijven gokken. Als illegaliteit verder kan worden voorkomen en Cruks geoptimaliseerd wordt, dan wordt het realistischer om gokverslaving effectief terug te dringen.