Gokken in Macau: de ongelooflijke saga van een imperium

Macau heeft zijn faam opgebouwd rond een uniek kenmerk: het is de enige regio in China waar kansspelen legaal zijn. Van de legalisatie in de 19e eeuw onder Portugese administratie tot de opkomst van immense resorts die wedijveren met Las Vegas, vertelt de geschiedenis van gokken in Macau zowel een economisch verhaal als een politiek lot.

Macau en China: een unieke relatie

Macau lijkt op geen enkele andere Chinese stad: sinds 20 december 1999, de datum van de overdracht door Portugal, functioneert de regio volgens een bijzonder juridisch en politiek kader, onder het principe “één land, twee systemen”. Deze formule, bedacht in de jaren 1980 door Deng Xiaoping, is ontworpen om Macau en Hong Kong hun kapitalistische economieën en aparte juridische systemen te laten behouden gedurende minstens 50 jaar na de overdracht.

Geen enkele andere Chinese stad geniet van een dergelijke autonomie. Volgens de Grondwet en de Fundamentele Wet van Macau beschikt de regio over eigen uitvoerende, wetgevende en rechterlijke macht, inclusief het hoogste rechtscollege, terwijl buitenlandse zaken en defensie exclusief onder de bevoegdheid van Peking vallen. De lokale regering bestaat uit inwoners en de wetten die bestonden vóór de overdracht blijven van kracht.

Dankzij deze bijzondere status speelt Macau een strategische rol in het Chinese beleid van openstelling. De Speciale bestuurlijke regio sluit zelf bepaalde internationale overeenkomsten, ontwikkelt handelsrelaties en verbetert haar toeristische aantrekkingskracht — terwijl ze profiteert van een eigen fiscaal en douane-regime, onafhankelijk van dat van het vasteland.

Deze economische flexibiliteit heeft de groei gestimuleerd: het bruto binnenlands product steeg van ongeveer 6,5 miljard dollar in 1999 tot bijna 46 miljard in 2023, met een sterke afhankelijkheid van de goksector, die verantwoordelijk is voor meer dan de helft van deze rijkdom. Maar deze groei gaat niet zonder uitdagingen: economische diversificatie is al enkele jaren een prioriteit, versterkt door de richtlijnen van Xi Jinping.

Openstelling voor kansspelen

Alles begint halverwege de 19e eeuw. Onder Portugese administratie zoekt Macau naar een stabiele inkomstenbron om zijn infrastructuur te financieren. In 1847 legaliseerden de autoriteiten kansspelen en legden ze een belasting op aan exploitanten. Al snel schoten kleine speelhallen als paddenstoelen uit de grond in de smalle straatjes van het schiereiland.

De kolonie ontdekte toen een fragiel evenwicht: enerzijds voedt het gokgeld de staatskas; anderzijds bekritiseren sommigen de afhankelijkheid van een activiteit die eerder als een ondeugd dan als een industrie wordt gezien. Voor Macau, geïsoleerd van Lissabon en zonder belangrijke natuurlijke hulpbronnen, wordt gokken echter een onmisbare economische pijler.

Het tijdperk van Stanley Ho: de greep van een imperium

In 1962 gebeurt een belangrijke wending. De overheid verleent de Sociedade de Turismo e Diversões de Macau (STDM), geleid door zakenman Stanley Ho, een monopolie op het exploiteren van casino’s. Onder zijn bewind verandert Macau van gezicht.

Ho introduceert baccarat, blackjack, roulette en andere westerse spellen in de zalen die vroeger werden gedomineerd door Chinese tradities zoals fan-tan. De snelle veerboten tussen Hongkong en Macau brengen dagelijks duizenden spelers naar de stad om hun geluk te beproeven.

Bijna 40 jaar lang is de naam Ho onlosmakelijk verbonden met Macau, en zijn imperium maakt hem tot een van de rijkste mannen van Azië.

De komst van de giganten uit Las Vegas

Na de overdracht van Macau aan China in 1999 stimuleert Peking de modernisering van het gebied. In 2002 beëindigt de staat het monopolie van de STDM en opent het de exploitatie van casino’s voor buitenlandse exploitanten.

Het is een explosie: Sands, Wynn, MGM en Galaxy bouwen enorme complexen, geïnspireerd op de resorts van Las Vegas maar aangepast aan de Aziatische smaak. De Cotai Strip wordt een gigantische boulevard van gokken en entertainment.

Binnen enkele jaren overtreft Macau Las Vegas qua inkomsten. In 2007 vestigt het zich als de wereldwijde gokhoofdstad.

De Cotai Strip

In het hart van de expansie van gokken in Macau belichaamt de Cotai Strip de spectaculaire metamorfose van de regio. Dit grootschalige stadsuitbreidingsproject, land gewonnen op de oceaan tussen de eilanden Taipa en Coloane, heeft het aantal beschikbare recreatie- en casinoruimtes verviervoudigd en zorgde voor een ware economische en architecturale revolutie. De term Cotai zelf is een samentrekking van de namen van deze twee eilanden, terwijl de uitdrukking “Cotai Strip” is ontstaan uit de marketingfantasie van de Las Vegas Sands Corporation, die deze als merk registreerde.

Het project kwam tot stand dankzij massale ophoogwerken in de baai van Seac Pai, waarmee het gebied met bijna 5,2 vierkante kilometer werd uitgebreid. Vanaf 2006 was het Grand Waldo, eigendom van de Galaxy Entertainment Group, het eerste gebouw dat zijn deuren opende, gevolgd in 2007 door de iconische opening van het Venetian Macao, tot op heden het grootste hotel- en casinoresort in de regio.

Meer dan een eenvoudige rij casino’s, heeft de Cotai Strip een zeer andere interpretatie van het Las Vegas-model aangenomen. In plaats van een lineaire boulevard waar hotels direct aan de hoofdstraat grenzen, is het stedenbouwkundig ontwerp hier opgezet als een raster, waarbij de complexen hun eigen architectuur en borden onafhankelijk behouden… een gefragmenteerd gokgebied, zowel in vorm als in grootte.

De opeenvolging van prestigieuze instellingen (City of Dreams, Galaxy Macau, The Londoner Macao, The Parisian, Wynn Palace, MGM Cotai, Lisboeta en het Grand Lisboa Palace) heeft van de Cotai Strip een echte boulevard van luxe en entertainment gemaakt, met gastronomische restaurants, high-end shopping, shows en evenementeninfrastructuur.

Fortuin en excessen

In de jaren 2000 en 2010 bloeien de junkets — tussenpersonen gespecialiseerd in het organiseren van luxereizen voor vermogende klanten. Ze verstrekken kredieten, organiseren privé-suites en nemen commissies op de verliezen van spelers.

VIP-baccarat wordt het kloppende hart van de casino’s. Kolossale fortuinen worden in één nacht verdiend en verloren. In die periode komt bijna 70% van de inkomsten van Macau van VIP-spelers uit het Chinese vasteland.

Maar deze afhankelijkheid trekt de aandacht van Peking, dat bezorgd is over witwassen en kapitaalvlucht.

De repressie en verandering van de markt

Vanaf 2014 start het Chinese vasteland een anticorruptiecampagne. De lang getolereerde junkets worden het doelwit. De genadeslag komt later met de arrestaties van iconische figuren zoals Alvin Chau en Levo Chan, veroordeeld voor het organiseren van illegaal gokken en witwassen.

Deze repressie veroorzaakt een terugval in het VIP-segment, maar opent de weg naar een nieuw model: de massamarkt. Publiek baccarat, gokkasten en familie-entertainmentformules worden de nieuwe groeimotoren.

De uitdagingen van morgen

De Covid-19-pandemie verstoort alles. Met de sluiting van de grenzen wordt Macau leeggelopen. De inkomsten van de casino’s kelderen in 2020 met meer dan de helft. Voor een economie waarvan 80% van de belastinginkomsten uit gokken komt, is de schok dramatisch.

Sinds de opheffing van de sanitaire beperkingen kent Macau een spectaculaire opleving. In 2024 bedragen de gokinkomsten 226,8 miljard patacas, bijna 28 miljard Amerikaanse dollars. In 2025 worden maand na maand post-pandemische records gebroken, wat het veerkrachtige karakter van de stad bevestigt.

Maar deze welvaart stelt een fundamentele vraag: hoe kan de afhankelijkheid van gokken worden verminderd? Peking dringt erop aan dat Macau diversifieert naar cultuur, sport, conventies en zelfs technologie. Projecten worden gerealiseerd, zoals de ontwikkeling van Hengqin, een nabijgelegen eiland, dat themaparken en zakelijke centra moet huisvesten.

Zal de gokhoofdstad zich kunnen transformeren tot de hoofdstad van globaal vermaak? Of zal ze gevangen blijven in haar historische identiteit?